მონეტარული პოლიტიკის განმარტება: ტიპები და ინსტრუმენტები

რა არის მონეტარული პოლიტიკა?

მონეტარული პოლიტიკა, ეკონომიკური პოლიტიკის მოთხოვნის მხარე, ეხება ერის მიერ განხორციელებულ ქმედებებს ცენტრალური ბანკი გააკონტროლოს ფულის მიწოდება და მიაღწიოს მაკროეკონომიკური მიზნები, რომლებიც ხელს უწყობენ მდგრად ეკონომიკურ ზრდას.

მონეტარული პოლიტიკის გააზრება

მონეტარული პოლიტიკა არის ცენტრალური ბანკის მიერ განხორციელებული ქმედებების გეგმის შემუშავების, გამოცხადებისა და განხორციელების პროცესი, სავალუტო დაფაან ქვეყნის სხვა კომპეტენტური მონეტარული ორგანო, რომელიც აკონტროლებს ფულის რაოდენობას ეკონომია და არხები, რომლითაც იგზავნება ახალი ფული.

მონეტარული პოლიტიკა მოიცავს მათ მართვას ფულის მიწოდება და საპროცენტო განაკვეთები, რომლებიც მიზნად ისახავს მაკროეკონომიკური მიზნების მიღწევას, როგორიცაა კონტროლი ინფლაცია, მოხმარება, ზრდა და ლიკვიდურობა. ეს მიიღწევა ისეთი ქმედებებით, როგორიცაა საპროცენტო განაკვეთის შეცვლა, სახელმწიფო ობლიგაციების ყიდვა ან გაყიდვა, არეგულირებს სავალუტო კურსებს (ფორექსი) და იცვლება ბანკის ფულის ოდენობა რეზერვები.

ეკონომისტები, ანალიტიკოსები, ინვესტორები და ფინანსური ექსპერტები მთელს მსოფლიოში მოუთმენლად ელიან მონეტარული პოლიტიკის ანგარიშებს და მონეტარული პოლიტიკის გადაწყვეტილების მიმღებთა შეხვედრების შედეგებს. ასეთი მოვლენები გრძელვადიან გავლენას ახდენს როგორც მთლიან ეკონომიკაზე, ასევე კონკრეტულ ინდუსტრიაზე სექტორები ან ბაზრები.

მონეტარული პოლიტიკა ჩამოყალიბებულია სხვადასხვა წყაროდან შეგროვებული მონაცემების საფუძველზე. მაგალითად, მონეტარული ორგანოს შეუძლია შეხედოს მაკროეკონომიკურ რიცხვებს, როგორიცაა მთლიანი შიდა პროდუქტი (მშპ) და ინფლაცია, ინდუსტრიის/სექტორის სპეციფიკური ზრდის ტემპები და მასთან დაკავშირებული მაჩვენებლები, ასევე საერთაშორისო ბაზრებზე გეოპოლიტიკური მოვლენები-მათ შორის ნავთობის ემბარგო ან ვაჭრობა ტარიფები. ამ ერთეულებმა ასევე შეიძლება განიხილონ ინდუსტრიისა და ბიზნესის წარმომადგენელი ჯგუფების მიერ წამოჭრილი შეშფოთება, რეპუტაციის მქონე ორგანიზაციების გამოკითხვის შედეგები და მთავრობის და სხვა სანდო წყაროების ინფორმაცია.

მონეტარული პოლიტიკის მოთხოვნები

მონეტარული ხელისუფლება, როგორც წესი, აძლევს პოლიტიკურ მანდატს მშპ -ს სტაბილური ზრდის მისაღწევად უმუშევრობა დაბალი და შენარჩუნება უცხოური ვალუტა (ფორექსი) და ინფლაციის მაჩვენებლები პროგნოზირებადი დიაპაზონში.

ის ფედერალური სარეზერვო ბანკი არის შეერთებული შტატების მონეტარული პოლიტიკის პასუხისმგებელი. ფედერალურ სარეზერვო ბანკს აქვს ის, რასაც ჩვეულებრივ უწოდებენ "ორმაგ მანდატს": მიაღწიოს მაქსიმალურ დასაქმებას ინფლაციის კონტროლის შენარჩუნებისას.

მარტივად რომ ვთქვათ, ფედერალური ბანკის პასუხისმგებლობაა დაბალანსება მოახდინოს ეკონომიკურ ზრდასა და ინფლაციაზე. გარდა ამისა, ის მიზნად ისახავს გრძელვადიანი საპროცენტო განაკვეთების შედარებით დაბალ დონეზე შენარჩუნებას. მისი ძირითადი როლი არის იყოს კრედიტორი უკიდურეს შემთხვევაში, რომელიც უზრუნველყოფს ბანკებს ლიკვიდურობა და მარეგულირებელი შემოწმება, რათა არ მოხდეს ფინანსური მომსახურების სექტორში ჩავარდნა და პანიკის გავრცელება.

მონეტარული პოლიტიკის სახეები

ზოგადად, მონეტარული პოლიტიკა შეიძლება დაიყოს შემდეგ კატეგორიებად:

ექსპანსიური

თუ ქვეყანა განიცდის უმუშევრობის მაღალ დონეს შენელების დროს ან ა რეცესიამონეტარული ორგანოს შეუძლია აირჩიოს ექსპანსიური პოლიტიკა, რომელიც მიზნად ისახავს ეკონომიკური ზრდის ზრდას და ეკონომიკური აქტივობის გაფართოებას. როგორც ექსპანსიური მონეტარული პოლიტიკის ნაწილი, მონეტარული ორგანო ხშირად ამცირებს საპროცენტო განაკვეთებს სხვადასხვა ღონისძიებებით, რაც ხელს უწყობს ხარჯვის ხელშეწყობას და ფულის დაზოგვას შედარებით არასახარბიელო გახდის.

ბაზარზე ფულის მასის გაზრდა მიზნად ისახავს ინვესტიციების გაზრდას და სამომხმარებლო ხარჯები. დაბალი საპროცენტო განაკვეთები ნიშნავს იმას, რომ ბიზნესს და ფიზიკურ პირებს შეუძლიათ უზრუნველყონ სესხები მოსახერხებელი პირობებით პროდუქტიული საქმიანობის გასაფართოებლად და მეტი დახარჯონ დიდი ბილეთების სამომხმარებლო საქონელზე. ამის მაგალითი გაფართოების მიდგომა არის დაბალი ნულოვანი საპროცენტო განაკვეთი, რომელსაც ინარჩუნებს მსოფლიოს მრავალი წამყვანი ეკონომიკა 2008 წლის ფინანსური კრიზისის შემდეგ.

შეკუმშვა

ფულის მიწოდების გაზრდამ შეიძლება გამოიწვიოს მაღალი ინფლაცია, გაზარდოს ცხოვრების ღირებულება და ბიზნესის კეთების ღირებულება. კონტრაქციული მონეტარული პოლიტიკასაპროცენტო განაკვეთების ზრდა და ფულის მასის ზრდის შენელება მიზნად ისახავს ინფლაციის შემცირებას. ამან შეიძლება შეანელოს ეკონომიკური ზრდა და გაზარდოს უმუშევრობა, მაგრამ ხშირად ეს აუცილებელია ეკონომიკის გასაცივებლად და მისი კონტროლისთვის.

1980-იანი წლების დასაწყისში, როდესაც ინფლაციამ რეკორდულ მაჩვენებლებს მიაღწია და ორნიშნა რიცხვში, დაახლოებით 15%-ის მანძილზე მოძრაობდა, ფედერალურმა ბანკმა საპროცენტო განაკვეთი რეკორდულ 20%-მდე გაზარდა. მიუხედავად იმისა, რომ მაღალმა მაჩვენებლებმა რეცესია გამოიწვია, მან მოახერხა ინფლაციის დაბრუნება სასურველ დიაპაზონში 3% -დან 4% -მდე მომდევნო რამდენიმე წლის განმავლობაში.

მონეტარული პოლიტიკის განხორციელების ინსტრუმენტები

ცენტრალური ბანკები იყენებენ უამრავ ინსტრუმენტს მონეტარული პოლიტიკის ფორმირებისა და განხორციელებისათვის.

1. პირველი არის მოკლევადიანი ობლიგაციების ყიდვა-გაყიდვა ღია ბაზარზე ახლად შექმნილი საბანკო რეზერვების გამოყენებით. ეს ცნობილია როგორც ღია ბაზრის ოპერაციები. ღია ბაზრის ოპერაციები ტრადიციულად მიზნად ისახავს მოკლევადიან საპროცენტო განაკვეთებს, როგორიცაა ფედერალური სახსრების განაკვეთი.
   ცენტრალური ბანკი ამატებს ფულს საბანკო სისტემაში აქტივების ყიდვით - ან ამოიღებს მას აქტივების გაყიდვით - და ბანკები პასუხობენ სესხის აღება უფრო მარტივად უფრო დაბალ პროცენტებში - ან უფრო ძვირად, უფრო მაღალი განაკვეთებით - სანამ ცენტრალური ბანკის საპროცენტო განაკვეთის სამიზნე იქნება შეხვდა. ღია ბაზრის ოპერაციებმა ასევე შეიძლება მიმართოს ფულის მიწოდების კონკრეტულ ზრდას, რათა ბანკებმა უფრო ადვილად მიიღონ სესხი სახსრების განსაზღვრული რაოდენობის შეძენით, პროცესში ცნობილია როგორც რაოდენობრივი შემსუბუქება (QE) 
2. მონეტარული ხელისუფლების მიერ გამოყენებული მეორე ვარიანტი არის საპროცენტო განაკვეთების და/ან საჭიროების შეცვლა უზრუნველყოფა რომ ცენტრალური ბანკი ითხოვს გადაუდებელ პირდაპირ სესხებს ბანკებისთვის მის როლში, როგორც კრედიტორების უკანასკნელი საშუალება. აშშ -ში ეს მაჩვენებელი ცნობილია როგორც ფასდაკლების განაკვეთი.
   უფრო მაღალი განაკვეთების დაწესება და მეტი უზრუნველყოფის მოთხოვნა, საკონტრაქტო მონეტარული პოლიტიკის მაგალითი, ნიშნავს იმას, რომ ბანკები უფრო ფრთხილად უნდა იყვნენ საკუთარი დაკრედიტებისას ან რისკის ჩავარდნისას. პირიქით, ბანკების დაკრედიტება უფრო დაბალი პროცენტებით და უზრუნველყოფის უფრო სუსტი მოთხოვნებით, რაც საშუალებას მისცემს ბანკებს აიღონ სარისკო სესხები დაბალი ტარიფებით და იმუშაონ უფრო დაბალი რეზერვები
3. ხელისუფლება ასევე იყენებს მესამე ვარიანტს: სარეზერვო მოთხოვნებირომელიც ეხება იმ სახსრებს, რომლებიც ბანკებმა უნდა შეინარჩუნონ თავიანთი კლიენტების მიერ შეტანილი დეპოზიტების პროპორციის სახით, რათა უზრუნველყონ, რომ მათ შეძლონ თავიანთი ვალდებულებები.
   ამ სარეზერვო მოთხოვნის შემცირება უფრო მეტ კაპიტალს უშვებს ბანკებს სესხის შესთავაზებლად ან სხვა აქტივების შესაძენად. იმავდროულად, სარეზერვო მოთხოვნის გაზრდა იწვევს საპირისპირო ეფექტს, ამცირებს ბანკის დაკრედიტებას და აფერხებს ფულის მასის ზრდას.
4. სტანდარტული გაფართოების და შეკუმშვის მონეტარული პოლიტიკის გარდა, არატრადიციული მონეტარული პოლიტიკა ასევე ბოლო პერიოდში მოიპოვა უზარმაზარი პოპულარობა.
   უკიდურესი ეკონომიკური არეულობის პერიოდში, როგორიცაა 2008 წლის ფინანსური კრიზისი, აშშ – ს ფედერალურმა ბანკმა თავისი ბალანსი შეავსო ტრილიონობით დოლარით სახაზინო კუპიურები და იპოთეკური მხარდაჭერის ფასიანი ქაღალდები (MBS), ახალი საკრედიტო და აქტივების შესყიდვის პროგრამების დანერგვა, რომელიც აერთიანებს ფასდაკლების დაკრედიტების ასპექტებს, ღია ბაზრის ოპერაციებს და QE. მსოფლიოს სხვა წამყვანი ეკონომიკის მონეტარული ხელისუფლება მისდევდა ინგლისის ბანკს (BoE), ევროპის ცენტრალურ ბანკს (ECB) და იაპონიის ბანკს (BoJ) მსგავსი პოლიტიკა.
5. დაბოლოს, ფულის მიწოდებაზე და ბანკების დაკრედიტების გარემოზე პირდაპირი გავლენის გარდა, ცენტრალურ ბანკებს აქვთ ძლიერი ინსტრუმენტი, რომელიც აყალიბებს ბაზრის მოლოდინს ცენტრალური ბანკის მომავლის შესახებ საჯარო განცხადებებით პოლიტიკა. ცენტრალური ბანკის განცხადებები და პოლიტიკის შესახებ განცხადებები მოძრაობს ბაზრებს და ინვესტორები ვინც სწორად მიხვდება რას გააკეთებს ცენტრალური ბანკი, შეუძლია დიდი მოგება მიიღოს.
   ზოგიერთი ცენტრალური ბანკირი ირჩევს მიზანმიმართულად გაუმჭვირვალე იყოს ბაზრის მონაწილეების რწმენით, რომ ეს მაქსიმალურად გაზრდის მონეტარული პოლიტიკის ეფექტურობა იცვლება მათი არაპროგნოზირებადი და არა "გამომცხვარი" საბაზრო ფასებით წინსვლა. სხვები ირჩევენ მოქმედების საპირისპირო კურსს, უფრო ღია და პროგნოზირებადი იმ იმედით, რომ მათ შეუძლიათ შექმნან და ბაზრის მოლოდინების სტაბილიზაციას და ბაზრის არასტაბილურ ცვლილებებს აფერხებს, რაც ზოგჯერ გამოწვეულია პოლიტიკის მოულოდნელი ცვლილებებით.

სპეციალური მოსაზრებები

პოლიტიკის შესახებ განცხადებები ეფექტურია მხოლოდ იმ ორგანოს სანდოობის ფარგლებში, რომელიც პასუხისმგებელია აუცილებელი ღონისძიებების შემუშავებაზე, გამოცხადებაზე და განხორციელებაზე. იდეალურ სამყაროში, ასეთი მონეტარული ხელისუფლება უნდა მუშაობდეს სრულიად დამოუკიდებლად მთავრობის გავლენისგან, პოლიტიკური ზეწოლისგან ან სხვა პოლიტიკის შემმუშავებელი ხელისუფლებისგან.

სინამდვილეში, მსოფლიოს მთავრობებს შეიძლება ჰქონდეთ სხვადასხვა დონის ჩარევა მონეტარული ხელისუფლების მუშაობაში. ის შეიძლება განსხვავდებოდეს მთავრობიდან, სასამართლოდან ან პოლიტიკური პარტიებიდან, რომლებსაც აქვთ როლი შეზღუდული მხოლოდ ხელისუფლების ძირითადი წევრების დანიშვნით. ალტერნატიულად, ეს შეიძლება გაგრძელდეს იძულებით გამოაცხადოს პოპულისტური ზომები, მაგალითად, მაგალითად, არჩევნების მოახლოებაზე გავლენის მოხდენისთვის.

თუ ცენტრალური ბანკი გამოაცხადებს კონკრეტულ პოლიტიკას, რათა შეაფერხოს ინფლაციის ზრდა, ინფლაცია შეიძლება კვლავაც მაღალი დარჩეს, თუკი საზოგადოებას არ ექნება ან მცირედ ენდობა ხელისუფლებას. გამოცხადებული მონეტარული პოლიტიკის საფუძველზე საინვესტიციო გადაწყვეტილებების მიღებისას უნდა გავითვალისწინოთ ხელისუფლების სანდოობაც.