ტრაგედია თემის განმარტება

რა არის საზოგადოების ტრაგედია?

საზოგადოების ტრაგედია არის ეკონომიკური პრობლემა, რომლის დროსაც თითოეულ ადამიანს აქვს მოხმარების სტიმული რესურსი, მაგრამ ყოველი სხვა ინდივიდის ხარჯზე - არავითარ შემთხვევაში არ გამორიცხავს ვინმეს მოხმარებისგან. თავდაპირველად იგი ჩამოყალიბდა კითხვით, რა მოხდებოდა, თუ ყველა მწყემსი, საკუთარი ინტერესებიდან გამომდინარე, მისცემდა სამწყსოს საერთო მინდორზე ძოვების საშუალებას. თუ ყველა მართლაც თავისი ინტერესებიდან გამომდინარე იქცევა, ეს იწვევს მავნე გადაჭარბებულ მოხმარებას (ყველა ბალახი შეჭამეს, ყველას საზიანოდ)

პრობლემა ასევე შეიძლება მოხდეს ინვესტიციის დაბალ დონეზე (ვინაიდან ვინ აპირებს გადაიხადოს ახალი თესლის დარგვისთვის?) და საბოლოოდ სულ ამოწურვა რესურსის. რადგან რესურსზე მოთხოვნა გადაჭარბებულია მიწოდებით, ყოველი ინდივიდი, რომელიც მოიხმარს დამატებით ერთეულს, პირდაპირ ზიანს აყენებს სხვებს - და საკუთარ თავსაც - რომლებიც ვეღარ სარგებლობენ სარგებლით. საერთოდ, ინტერესის რესურსი ადვილად ხელმისაწვდომია ყველა ინდივიდისათვის ბარიერების გარეშე (მაგ.საერთო").

საზოგადოების ტრაგედიის გაგება

საზოგადოების ტრაგედია არის ძალიან რეალური ეკონომიკური საკითხი, სადაც ინდივიდები მიდრეკილნი არიან გამოიყენონ საერთო რესურსები ისეთი, რომ მოთხოვნა მნიშვნელოვნად აღემატება მიწოდებას და შემდგომში რესურსი მათთვის მიუწვდომელი ხდება მთლიანი

გარეტ ევოლუციური ბიოლოგი გარეტ ჰარდინმა დაწერა სამეცნიერო ნაშრომი სახელწოდებით "საზოგადოების ტრაგედია" რეცენზირებულ ჟურნალში მეცნიერება 1968 წელს ნაშრომი ეხებოდა ჭარბი მოსახლეობის მზარდ შეშფოთებას და ჰარდინმა გამოიყენა ცხვრის საძოვრების მაგალითი, აღებულია ადრეული ინგლისელი ეკონომისტის უილიამ ფორსტერ ლოიდისგან, როდესაც აღწერს მავნე ზემოქმედებას ჭარბი მოსახლეობალოიდის მაგალითზე, კერძო საკუთრებაში მყოფი საძოვრები შეამცირებენ მათ გამოყენებას მიწის მესაკუთრის წინდახედულობით, რათა შეინარჩუნონ მიწის ღირებულება და ნახირის ჯანმრთელობა. საერთო საძოვარი მიწები მეტისმეტად გაჯერებული იქნება პირუტყვით, რადგან ცხოველების მიერ მოხმარებული საკვები ყველა მწყემსს უნაწილდება.

ჰარდინის აზრი ის იყო, რომ თუ ადამიანებს შეექმნათ იგივე პრობლემა, რაც ნახირის ცხოველების მაგალითზე, თითოეული ადამიანი იმოქმედებდა თავის თავში დაინტერესდეს და მოიხმაროს რაც შეიძლება ფართოდ ხელმისაწვდომი მწირი რესურსი, რაც რესურსის პოვნას კიდევ უფრო ართულებს.

საზოგადოების ტრაგედიის ეკონომიკა

ეკონომიკური თვალსაზრისით, საზოგადოების ტრაგედია შეიძლება მოხდეს მაშინ, როდესაც ეკონომიკური სიკეთე ორივეა მეტოქე მოხმარებაში და არ არის გამორიცხული. ამ ტიპის საქონელს ეწოდება საერთო აუზის რესურსი საქონელი (განსხვავებით კერძო საქონელი, კლუბის საქონელი, ან საზოგადოებრივი საქონელი).

კონკურენტი სიკეთე ნიშნავს, რომ მხოლოდ ერთ ადამიანს შეუძლია მოიხმაროს სიკეთის ერთეული (ანუ ის არ შეიძლება გაზიარდეს ისე, როგორც მარტო სატელევიზიო შოუს ყურება vs. მეგობრებთან ერთად); და როდესაც ვინმე მოიხმარს სიკეთის ერთეულს, ეს ერთეული აღარ არის ხელმისაწვდომი სხვებისთვის. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, ყველა მომხმარებელი მეტოქეა სიკეთის ამ ერთეულისთვის და თითოეული ადამიანის მოხმარება გამოკლდება არსებული საქონლის მთლიანი მარაგიდან. გაითვალისწინეთ, რომ იმისათვის, რომ ტრაგედია მოხდეს საზოგადოებისთვის, სიკეთე ასევე უნდა იყოს მწირი, ვინაიდან არა მწირი საქონელი არ შეიძლება იყოს კონკურენტუნარიანი მოხმარებაში; განმარტებით, ყოველთვის ბევრია გასავლელი, თუ ის არ არის მწირი (მაგალითად, ამოსუნთქული ჰაერი). სიკეთე, რომელიც არ არის გამორიცხული, ნიშნავს იმას, რომ ცალკეულ მომხმარებლებს არ შეუძლიათ ხელი შეუშალონ სხვებს, ასევე გამოიყენონ ეს პროდუქტი, სანამ მის ერთეულს ხელი არ მოკიდებათ.

ეს არის თვისებების ეს კომბინაცია (საერთო აუზი, მწირი, მეტოქეობა მოხმარებაში და არაგამორიცხულობა), რომელიც საფუძველს უქმნის საზოგადოების ტრაგედიას. თითოეული მომხმარებელი მაქსიმალურად ზრდის იმ ღირებულებას, რაც მიიღება სიკეთისგან, რაც შეიძლება სწრაფად მოიხმარს, ვიდრე შეუძლია, სანამ სხვები ამოწურავენ რესურსს და არავის აქვს სიკეთის შენარჩუნებაში ან გამრავლებაში ხელახალი ინვესტიციის სტიმული, რადგან მათ არ შეუძლიათ სხვებს ხელი შეუშალონ ინვესტიციის ღირებულების მითვისებაში პროდუქტის მოხმარებით თვითონ. სიკეთე სულ უფრო და უფრო მწირი ხდება და შეიძლება მთლიანად ამოიწურება.

საზოგადოების ტრაგედიის დაძლევა

საზოგადოების ტრაგედიის გაგებისა და დაძლევის კრიტიკული ასპექტი არის როლი, რომელსაც ინსტიტუციური და ტექნოლოგიური ფაქტორები თამაშობენ სიკეთის მეტოქეობაში და გამორიცხვაში. ადამიანთა საზოგადოებებმა შეიმუშავეს ეკონომიკური უფლებების ექსკლუზიური უფლებების გაყოფისა და აღსრულების მრავალი განსხვავებული მეთოდი საქონელი და ბუნებრივი რესურსები, ან დასაჯოს ის, ვინც ზედმეტად მოიხმარს საერთო რესურსებს ისტორია.

მარეგულირებელი გადაწყვეტილებები

ერთი შესაძლო გამოსავალი არის ზემოდან ქვემოთ მთავრობის რეგულირება ან საერთო აუზის რესურსის პირდაპირი კონტროლი. მოხმარებისა და გამოყენების რეგულირება, ან ზოგიერთი ადამიანის კანონიერად გამორიცხვა, შეუძლია შეამციროს ჭარბი მოხმარება და მთავრობის ინვესტიცია რესურსის კონსერვაციასა და განახლებაში ხელს შეუწყობს მისი თავიდან აცილებას ამოწურვა. მაგალითად, მთავრობის რეგულაციამ შეიძლება განსაზღვროს ლიმიტები, თუ რამდენი პირუტყვი შეიძლება იყოს ძოვებული სამთავრობო მიწებზე ან გასცეს თევზის დაჭერის კვოტა. თუმცა, ზემოდან ქვემოთ მთავრობის გადაწყვეტილებები, როგორც წესი, განიცდის კარგად ცნობილს ქირის ძებნა, მთავარი აგენტიდა ცოდნის პრობლემები, რომლებიც თანდაყოლილია ეკონომიკური ცენტრალური დაგეგმვისა და პოლიტიკურად მართული პროცესების დროს.

კერძო საკუთრების უფლების მინიჭება რესურსებზე ინდივიდებისთვის არის კიდევ ერთი შესაძლო გამოსავალი, რაც ეფექტურად გარდაქმნის საერთო აუზის რესურსს კერძო სიკეთედ. ინსტიტუციონალურად ეს დამოკიდებულია კერძო საკუთრების უფლებების განსაზღვრისა და აღსრულების მექანიზმის შემუშავებაზე, რაც შეიძლება მოხდეს როგორც კერძო საკუთრების არსებული დაწესებულებების წარმომავლობა სხვა სახის საქონელზე. ტექნოლოგიურად ეს ნიშნავს, რომ შეიქმნას რაიმე გზა საერთო აუზის რესურსების ერთეულების ან ამანათების იდენტიფიცირების, გაზომვისა და მარკირების მიზნით კერძო მეურნეობებში, როგორიცაა მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის ბრენდინგი.

ამ გადაწყვეტილებას შეიძლება შეექმნას იგივე პრობლემები, რაც მთავრობის ზემოდან ქვემოთ კონტროლს, რადგან ყველაზე ხშირად პრივატიზების ეს პროცესი მთავრობის გზით ხდება. იძულებით აიღოს კონტროლი საერთო რესურსზე და შემდეგ მიანიჭოს კერძო საკუთრების უფლებები რესურსზე მის სუბიექტებს გასაყიდი ფასის ან უბრალო პოლიტიკური კეთილგანწყობა სინამდვილეში, ეს იყო ის, რის გამოც ლოიდი კამათობდა, რადგან ის წერდა ინგლისის პარლამენტის შემოღების დროს აქტები, რომლებმაც გააუქმა ტრადიციული საერთო საკუთრების შეთანხმება საძოვრებისა და მინდვრებისათვის და მიწა კერძო გაყვეს ჰოლდინგები.

კოლექტიური გადაწყვეტილებები

ეს მიგვიყვანს საზოგადოების ტრაგედიის დაძლევის კიდევ ერთ პოპულარულ გადაწყვეტამდე, ეს არის კოოპერატიული კოლექტიური ქმედება, როგორც ეს აღწერილია ეკონომისტების მიერ ნობელისტის ხელმძღვანელობით. ელინორ ოსტრომი.სანამ ინგლისური შემოიღებდა კანონებს, ჩვეულებრივ წესრიგს სოფლის მაცხოვრებლებს შორის და არისტოკრატულ (ან ფეოდალები) ლორდები მოიცავდნენ საერთო წვდომას საძოვრებისა და ფერმის უმეტეს მიწებზე და ახერხებდნენ მათ გამოყენებას და კონსერვაცია ადგილობრივი ფერმერებისა და მწყემსებისათვის გამოყენების შეზღუდვით, გამოყენების მართვის ისეთი მეთოდებით, როგორიცაა მოსავლის როტაცია და სეზონური ძოვება და უზრუნველსაყოფად რესურსების გადაჭარბებული გამოყენების და ბოროტად გამოყენების სანქციები, ამ კოლექტიურმა ღონისძიებებმა ადვილად გადალახა საზოგადოების ტრაგედია (სხვა პრობლემები).

კერძოდ, კოლექტიური მოქმედება შეიძლება სასარგებლო იყოს იმ სიტუაციებში, როდესაც ტექნიკური ან ბუნებრივი ფიზიკური გამოწვევები ხელს უშლის ა საერთო აუზის რესურსი მცირე კერძო ამანათებში, ნაცვლად იმისა, რომ დაეყრდნოს ზომებს მოხმარებაში საქონლის მეტოქეობის რეგულირების გზით მოხმარება. ხშირად ეს ასევე გულისხმობს რესურსზე წვდომის შეზღუდვას მხოლოდ მათთვის, ვინც არის კოლექტიური ღონისძიების მხარე, რაც ეფექტურად გარდაქმნის საერთო აუზის რესურსს ერთგვარ კლუბურ სიკეთედ.

თემის ტრაგედიის მაგალითი: თევზაობის უფლებები

დიდი ბანკების თევზაობა ნიუფაუნდლენდის სანაპიროზე არის საზოგადოების ტრაგედიის მთავარი მაგალითი. ასობით წლის განმავლობაში, მეთევზეები მიიჩნევდნენ, რომ თევზჭერის ადგილები მდიდარია ვირთხის თევზებით, რადგან თევზაობა მხარს უჭერდა ყველა კოდს. თევზაობა, რისი გაკეთებაც მათ შეეძლოთ არსებული თევზაობის ტექნოლოგიით, მიუხედავად იმისა, რომ ყოველწლიურად რეპროდუცირებდნენ ყოველწლიურად ვირთხის ბუნებრივი ქვირითის ციკლის საშუალებით თევზი თუმცა, 1960 -იან წლებში თევზაობის ტექნოლოგიის მიღწევებმა აიძულა მეთევზეებს დაეჭირათ შედარებით დიდი რაოდენობით ვირთხის თევზი, რაც იმას ნიშნავდა, რომ ვირთხებზე თევზაობა ახლა კონკურენტუნარიანი საქმიანობა იყო; თითოეულმა დაჭერამ ზღვაში სულ უფრო ნაკლები ვირთხის თევზი დატოვა, რაც საკმარისია იმისთვის, რომ დაიწყოს მეცხოველეობის მარაგის შემცირება და იმ რაოდენობის შემცირება, რაც შეიძლება დაიჭიროს მომდევნო მეთევზემ ან მომდევნო სეზონმა. ამავე დროს, არ არსებობდა საკუთრების უფლების ეფექტური ჩარჩო და არც თევზაობის საერთო რეგულირების ინსტიტუციური საშუალებები. მეთევზეებმა დაიწყეს კონკურენცია ერთმანეთთან უფრო დიდი რაოდენობის ვირთხის დასაჭერად, ხოლო 1990 წლისთვის ვირთხის თევზის მოსახლეობა იმდენად დაბალი იყო რეგიონში, რომ მთელი ინდუსტრია დაიშალა.

ზოგიერთ შემთხვევაში საზოგადოების ტრაგედიამ შეიძლება გამოიწვიოს საერთო აუზის რესურსის სრული და მუდმივი აღმოფხვრა. დოდო ფრინველის გადაშენება კარგი ისტორიული მაგალითია. დოდომ ადვილად ნადირობის, ფრენის გარეშე ფრინველი, რომელიც მხოლოდ რამდენიმე პატარა კუნძულზე ცხოვრობს, გააკეთა ხორცის მზა წყარო მშიერი მეზღვაურების შესანახი ინდოეთის ოკეანის სამხრეთით. გადაჭარბებული ნადირობის გამო, დოდო გადაშენების პირასაა გასული საუკუნეზე ნაკლები ხნის შემდეგ, 1598 წელს ჰოლანდიელი მეზღვაურების მიერ აღმოჩენის შემდეგ.

წინა ნაწილების გათვალისწინებით აქ აღსანიშნავია ის, რომ ჰარდინის თავდაპირველად მოყვანილი მაგალითი არ იყო საზოგადოების ტრაგედიის ისტორიული მაგალითი. ლოიდსის დროს ინგლისური საძოვრები დიდი ხანია აღარ არის საერთო აუზის რესურსი, არამედ უბრალოდ გადადიან საერთო ქონების კოლექტიური სამოქმედო მოწყობა უფრო პრივატიზებულ მიწათმოქმედებასთან დაკავშირებით სხვა სოციალური, ეკონომიკური და პოლიტიკური მიზეზების გამო ტენდენციები.