საერთაშორისო სავალუტო ფონდის (IMF) შესავალი

ის საერთაშორისო მონეტარული ფონდი (IMF) არის საერთაშორისო ორგანიზაცია, რომელიც ფინანსურ დახმარებას და რჩევებს უწევს წევრ ქვეყნებს. ამ სტატიაში განხილული იქნება საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ძირითადი ფუნქციები, რომელიც განუყოფელი გახდა მისი განვითარებისათვის ფინანსური ბაზრები მსოფლიოში და განვითარებადი ქვეყნების ზრდა.

რა არის სავალუტო ფონდი?

საერთაშორისო სავალუტო ფონდი ოფიციალურად არსებობდა 1944 წელს ბრეტონ ვუდსი კონფერენცია ჩატარდა ერთი წლის წინ. თავის დას ორგანიზაციასთან ერთად Მსოფლიო ბანკი, ის შეიქმნა ისეთი ეკონომიკური კრიზისების თავიდან ასაცილებლად, როგორიცაა Დიდი დეპრესია. ეს არის საქართველოს სპეციალიზებული სააგენტო გაერთიანებული ერები და მართავს მისი 190 წევრი ქვეყანა. წევრობა ღიაა ნებისმიერი ქვეყნისთვის, რომელიც ახორციელებს საგარეო პოლიტიკას და იღებს ორგანიზაციის დებულებებს.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდი პასუხისმგებელია საერთაშორისო მონეტარული სისტემის შექმნასა და შენარჩუნებაზე, სისტემა, რომლის მიხედვითაც ხდება საერთაშორისო გადასახადები ქვეყნებს შორის. ის უზრუნველყოფს სისტემურ მექანიზმს უცხოური ვალუტა გარიგებები ინვესტიციების წახალისებისა და დაბალანსებული გლობალური ეკონომიკური ვაჭრობის ხელშეწყობის მიზნით.

ამ მიზნების მისაღწევად, სავალუტო ფონდი ყურადღებას ამახვილებს და რჩევებს აძლევს მაკროეკონომიკური ქვეყნის პოლიტიკა, რაც გავლენას ახდენს მასზე გაცვლითი კურსი, სამთავრობო ბიუჯეტი, ფული და საკრედიტო მენეჯმენტი. სავალუტო ფონდი ასევე შეაფასებს ქვეყნის ფინანსურ სექტორს და მარეგულირებელ პოლიტიკას, ასევე სტრუქტურულ პოლიტიკას მაკროეკონომიკის ფარგლებში, რომელიც ეხება შრომის ბაზარი და დასაქმება.

გარდა ამისა, როგორც ფონდს, მას შეუძლია შესთავაზოს ფინანსური დახმარება იმ ქვეყნებს, რომლებსაც კორექცია სჭირდებათ გადახდის ბალანსი შეუსაბამობები სავალუტო ფონდს ენდობა ზრუნვა ეკონომიკური ზრდა და ინარჩუნებს დასაქმების მაღალ დონეს ქვეყნებში.

როგორ მუშაობს სავალუტო ფონდი?

სავალუტო ფონდი დაფინანსებულია კვოტა წევრი ქვეყნების მიერ გადახდილი ხელმოწერები. თითოეული კვოტის ზომა განისაზღვრება თითოეული წევრის ეკონომიკის ზომით. კვოტა თავის მხრივ განსაზღვრავს წონას, რომელსაც თითოეული ქვეყანა ფლობს საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ფარგლებში—და აქედან გამომდინარე ხმის უფლება- ასევე რამდენად დაფინანსება შეუძლია მიიღოს მას საერთაშორისო სავალუტო ფონდისგან. თითოეული ქვეყნის კვოტის 25 პროცენტი გადახდილია სახით ხატვის სპეციალური უფლებები (SDRs), რომლებიც პრეტენზიაა სსფ წევრთა თავისუფლად გამოსაყენებელ ვალუტაზე.

SDR– ების დაწყებამდე, ბრეტონ ვუდსის სისტემა დაფუძნებული იყო ა ფიქსირებული გაცვლითი კურსიდა შიშობდნენ, რომ არ იქნებოდა საკმარისი რეზერვები გლობალური ეკონომიკური ზრდის დასაფინანსებლად. ამიტომ, 1969 წელს, სავალუტო ფონდმა შექმნა SDR, რომლებიც ერთგვარი საერთაშორისო სარეზერვო აქტივია. ისინი შეიქმნა დამატების მიზნით საერთაშორისო რეზერვები იმ დროის, რომელიც იყო ოქრო და აშშ დოლარი.

SDR ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას საერთაშორისო სავალუტო ფონდის წევრების სხვა თავისუფლად ვაჭრობის ვალუტის სანაცვლოდ. ქვეყანას შეუძლია ამის გაკეთება მაშინ, როდესაც მას აქვს დეფიციტი და სჭირდება მეტი უცხოური ვალუტა საერთაშორისო ვალდებულებების შესასრულებლად.

SDR– ების ღირებულება იმაში მდგომარეობს იმაში, რომ წევრი ქვეყნები ვალდებულებას ასრულებენ შეასრულონ SDR– ების გამოყენების და მიღების ვალდებულებები. თითოეული წევრი ქვეყანაა მიენიჭა SDR– ის გარკვეული რაოდენობა იმის მიხედვით, თუ რამდენად წვლილი შეაქვს ქვეყანას საერთაშორისო სავალუტო ფონდში (რომელიც დაფუძნებულია ქვეყნის ზომაზე ეკონომია). თუმცა, SDR– ების მოთხოვნილება შემცირდა, როდესაც ძირითადმა ეკონომიკებმა უარი თქვეს ფიქსირებულ კურსზე და ნაცვლად აირჩიეს მცურავი კურსი.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდი ახორციელებს მთელ თავის აღრიცხვას SDR- ებში და კომერციული ბანკები მიიღეთ SDR დომინირებული ანგარიშები. SDR- ის მნიშვნელობა ყოველდღიურად მორგებულია a- ს წინააღმდეგ კალათა ვალუტაში, რომელიც მოიცავს აშშ დოლარს, იაპონურ იენს, ევროსა და ბრიტანულ ფუნტს. 2015 წლის ნოემბერში საერთაშორისო სავალუტო ფონდმა დაამატა ჩინელები RMB კალათამდე.

რაც უფრო დიდია ქვეყანა, მით უფრო დიდია მისი წვლილი. ამრიგად, აშშ – ს წვლილი შეაქვს 17,44% –ში, ხოლო სეიშელის კუნძულები - 0,005% –ში. თუ სავალუტო ფონდი გამოიძახებს, ქვეყანას შეუძლია გადაიხადოს დანარჩენი კვოტა ადგილობრივ ვალუტაში. ჯერჯერობით, 204.2 მილიარდი SDR (დაახლოებით 293 მილიარდი დოლარი) გამოყოფილია წევრებისთვის.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდის სარგებელი

სავალუტო ფონდი გვთავაზობს დახმარებას თვალთვალის სახით, რომელსაც ყოველწლიურად ახორციელებს ცალკეული ქვეყნებისთვის, რეგიონებისთვის და მთლიანად გლობალური ეკონომიკისთვის. ამასთან, ქვეყანამ შეიძლება მოითხოვოს ფინანსური დახმარება, თუ ის აღმოჩნდება ეკონომიკურ კრიზისში, იქნება ეს გამოწვეული მოულოდნელი დარტყმით მის ეკონომიკაში ან ცუდი მაკროეკონომიკური დაგეგმარებით. ა ფინანსური კრიზისი გამოიწვევს მძიმე გაუფასურება ქვეყნის ვალუტის ან მაიორის ამოწურვა ქვეყნის საგარეო რეზერვები. სავალუტო ფონდის დახმარების სანაცვლოდ, ქვეყანას ჩვეულებრივ მოეთხოვება დაიწყოს IMF- ის მონიტორინგი ეკონომიკური რეფორმის პროგრამა, რომელიც სხვაგვარად ცნობილია როგორც სტრუქტურული ადაპტაციის პროგრამები (SAPs).

სავალუტო ფონდის სესხების სახეები

არსებობს კიდევ სამი ფართოდ დანერგილი საშუალება, რომლითაც სავალუტო ფონდს შეუძლია სესხის აღება. Stand-By Arrangement (SBA) გთავაზობთ გადახდების მოკლევადიანი ბალანსის დაფინანსებას, ჩვეულებრივ 12-დან 24 თვემდე, მაგრამ არა უმეტეს 36 თვისა.

გაფართოებული ფონდის საშუალება (EFF) არის საშუალოვადიანი ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც ქვეყნებს შეუძლიათ სესხის აღება გარკვეული თანხის ოდენობით, ჩვეულებრივ ოთხიდან ათ წლამდე. EFF მიზნად ისახავს სტრუქტურული პრობლემების მოგვარებას მაკროეკონომიკის ფარგლებში, რომლებიც ქრონიკულს იწვევს გადახდის ბალანსი უთანასწორობები. სტრუქტურული პრობლემები მოგვარებულია ფინანსური და საგადასახადო სექტორის რეფორმის გზით პრივატიზაცია საჯარო საწარმოების.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდის მიერ შემოთავაზებული მესამე ძირითადი ობიექტი ცნობილია როგორც სიღარიბის შემცირებისა და ზრდის მექანიზმი (PRGF). როგორც სახელი გულისხმობს, ის მიზნად ისახავს სიღარიბის შემცირებას უღარიბეს წევრ ქვეყნებში, ეკონომიკური განვითარების საფუძვლების ჩაყრისას. სესხები განსაკუთრებით დაბალია საპროცენტო განაკვეთები.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდი გთავაზობთ ტექნიკურ დახმარებას გარდამავალი ეკონომიკის ქვეყნებისათვის ცენტრალურად დაგეგმილი საბაზრო ეკონომიკებისთვის. სავალუტო ფონდი ასევე გთავაზობთ გადაუდებელი თანხები დანგრეული ეკონომიკისთვის, როგორც ეს სამხრეთ კორეის შემთხვევაში მოხდა 1997 წლის აზიის ფინანსური კრიზისის დროს, რამაც საშუალება მისცა თავიდან აეცილებინა სუვერენული ნაგულისხმევი. გადაუდებელი თანხები ასევე შეიძლება იქნას სესხებული იმ ქვეყნებზე, რომლებმაც განიცადეს ეკონომიკური კრიზისი ბუნებრივი კატასტროფის შედეგად.

სავალუტო ფონდის ყველა ობიექტი მიზნად ისახავს ქვეყანაში მდგრადი განვითარების შექმნას და ცდილობს შექმნას პოლიტიკა, რომელიც მიიღება ადგილობრივი მოსახლეობის მიერ. თუმცა, სავალუტო ფონდი არ არის დამხმარე სააგენტო, ამიტომ ყველა სესხი გაიცემა იმ პირობით, რომ ქვეყანა განახორციელებს SAP- ებს და პრიორიტეტად აქცევს სესხის აღებას. სავალუტო ფონდის პროგრამების ფარგლებში მყოფი ქვეყნები, როგორც წესი, ვითარდებიან, გარდამავალია და განვითარებადი ბაზარი ქვეყნები (ქვეყნები, რომლებიც ფინანსური კრიზისის წინაშე აღმოჩნდნენ).

ყველას არ აქვს ერთი და იგივე აზრი

იმის გამო, რომ სავალუტო ფონდი სესხს აძლევს თავის ფულს "მიბმული სტრიქონებით" მისი SAP- ების სახით, ბევრი ადამიანი და ორგანიზაცია სასტიკად ეწინააღმდეგება მის საქმიანობას. ოპოზიციის წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ სტრუქტურული კორექტირება არის არადემოკრატიული და არაადამიანური საშუალება სახსრების დაკრედიტებისთვის იმ ქვეყნებისთვის, რომლებიც განიცდიან ეკონომიკურ უკმარისობას. სავალუტო ფონდის მოვალე ქვეყნებს ხშირად უწევთ ფინანსური პრობლემების წინ წამოწევა სოციალურზე.

ამრიგად, მათი ეკონომიკის გახსნის მოთხოვნით უცხოური ინვესტიცია, საჯარო საწარმოების პრივატიზება და მთავრობის ხარჯების შემცირება, ეს ქვეყნები განიცდიან განათლებისა და ჯანდაცვის პროგრამების სათანადოდ დაფინანსების უუნარობას.

უფრო მეტიც, უცხოური კორპორაციები ხშირად იყენებენ სიტუაციას ადგილობრივი იაფი მუშახელის უპირატესობით და არ აფასებენ გარემოს. ოპოზიციური ჯგუფები აცხადებენ, რომ ადგილობრივად გაშენებული პროგრამები, განვითარების მიმართ უფრო გლობალური მიდგომით, უფრო მეტ შვებას მისცემს ამ ეკონომიკებს. საერთაშორისო სავალუტო ფონდის კრიტიკოსები აცხადებენ, რომ, როგორც ახლა არის, სავალუტო ფონდი მხოლოდ აძლიერებს უფსკრულს მსოფლიოს მდიდარ და ღარიბ ერებს შორის.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ხშირად დასმული კითხვები

რა იყო სავალუტო ფონდის როლი ლათინური ამერიკის ქვეყნების დასახმარებლად?

საერთაშორისო სავალუტო ფონდი დიდად ეხმარებოდა ლათინური ამერიკის ქვეყნებს 1980 -იან წლებში მისი ვალის კრიზისის დროს, ეხმარებოდა ქვეყნებს ფინანსური სირთულეების გადალახვაში და თავიანთი ეკონომიკის შემობრუნებაში. დღეს ის დაეხმარა პოლიტიკის რჩევებს, ტექნიკურ დახმარებას და დაფინანსებას. საერთაშორისო სავალუტო ფონდმა 21 ქვეყანას 66 მილიარდი დოლარი გამოუყო.

რა განსხვავებაა საერთაშორისო სავალუტო ფონდსა და მსოფლიო ბანკს შორის?

როგორც მსოფლიო ბანკი, ასევე საერთაშორისო სავალუტო ფონდი დაარსდა 1944 წელს ბრეტონ ვუდსის კონფერენციაზე. მსოფლიო ბანკის უპირველესი პასუხისმგებლობაა განვითარებადი ქვეყნების დახმარება სიღარიბის შემცირებასა და კეთილდღეობის გაზრდაში. საერთაშორისო სავალუტო ფონდის მთავარი მიზანია საერთაშორისო მონეტარული სისტემის სტაბილიზაცია და მსოფლიო ვალუტების ზედამხედველობა.

მსოფლიო ბანკი უზრუნველყოფს „მთავრობების დაფინანსებას, პოლიტიკურ რჩევებს და ტექნიკურ დახმარებას, ასევე ორიენტირებულია განვითარებადი ქვეყნების კერძო სექტორის გაძლიერებაზე. საერთაშორისო სავალუტო ფონდი ადევნებს თვალყურს ეკონომიკას გლობალურად და წევრ ქვეყნებში, სესხს აძლევს ქვეყნებს გადახდის ბალანსის სირთულეებით და პრაქტიკულ დახმარებას უწევს წევრებს. ”

რომელი ქვეყნები არ არიან სავალუტო ფონდის წევრები?

საერთაშორისო სავალუტო ფონდი მოიცავს 195 ქვეყანას 190 ქვეყნიდან მსოფლიოში. ქვეყნები, რომლებიც არ არიან სავალუტო ფონდის ნაწილი, მოიცავს კუბას, ჩრდილოეთ კორეას, აღმოსავლეთ ტიმორს, ლიხტენშტეინს და მონაკოს. ვატიკანი და ტაივანი ასევე არ არიან საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ნაწილი.

როგორ არის საერთაშორისო სავალუტო ფონდი ჩართული საერთაშორისო ვაჭრობაში?

სავალუტო ფონდის თანახმად, მისი მანდატი მოიცავს „საერთაშორისო განვითარების გაფართოებისა და დაბალანსებული ზრდის ხელშეწყობას ვაჭრობა. "ორგანიზაცია იყენებს ტარიფებს, კვოტებს, ექსპორტის სუბსიდიებსა და გადასახადებს და შეღავათიან ვაჭრობას შეთანხმებები.

რა არის სავალუტო ფონდის გრანტი?

საერთაშორისო სავალუტო ფონდის გრანტი "ყოველწლიურად უჭერს მხარს საქველმოქმედო ორგანიზაციებს ვაშინგტონის მეტროსა და საზღვარგარეთის საერთაშორისო სავალუტო ფონდის წევრ ქვეყნებში ფულადი გრანტები, რომლებიც პირველ რიგში ორიენტირებულია განათლებისა და ეკონომიკის გზით ეკონომიკური დამოუკიდებლობის გაძლიერებაზე განვითარება. "

დედააზრი

განვითარებისათვის დახმარების გაწევა არის მუდმივად განვითარებადი და დინამიური მცდელობა. მიუხედავად იმისა, რომ საერთაშორისო სისტემა მიზნად ისახავს დაბალანსებული გლობალური ეკონომიკის შექმნას, ის უნდა ისწრაფოდეს ადგილობრივი საჭიროებების და გადაწყვეტილებების დაკმაყოფილებისკენ. მეორეს მხრივ, ჩვენ არ შეგვიძლია უგულებელვყოთ ის სარგებელი, რაც შეიძლება მიღწეული იყოს სხვებისგან სწავლის გზით.