Koolstofmarkten: wat ze zijn en hoe ze werken
Op deze markten worden koolstofkredieten gekocht en verhandeld om de uitstoot van broeikasgassen te compenseren
Wat zijn koolstofmarkten?
Een koolstofmarkt is een gespecialiseerd type markt financiële markt, waardoor koolstofkredieten kan worden gekocht en verkocht. Koolstofkredieten zijn in wezen vergunningen die de koper in staat stellen een bepaalde hoeveelheid kooldioxide of ander broeikasgas uit te stoten.
Sommige koolstofmarkten worden beheerd en gereguleerd door overheden of internationale instanties, in bepaalde gevallen industrieën verplicht om deel te nemen, terwijl anderen volledig vrijwillig zijn.
Belangrijkste leerpunten
- Veel landen en groepen landen hebben nu koolstofmarkten die proberen de uitstoot van broeikasgassen te verminderen door de uitgifte van koolstofkredieten die kunnen worden gekocht en verkocht. Deze staan bekend als compliance- of verplichte markten.
- Er zijn ook vrijwillige markten, waar bedrijven en individuen CO2-credits of -compensaties kunnen kopen als ze dat willen.
- Koolstofhandel is bekritiseerd omdat het minder effectief is dan beloofd, maar zowel de compliance- als de vrijwillige markten blijven snel groeien.
Hoe koolstofmarkten werken
Koolstofmarkten zijn een sleutelelement daarvan kap en handel programma’s die bedoeld zijn om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. In een cap and trade-programma, ook wel bekend als een emissiehandelssysteem (ETS), stellen overheden of groepen overheden een plafond emissies op een bepaald algemeen niveau te houden en limieten toe te wijzen aan entiteiten, zoals landen of bedrijven, die onder de reglement. Een entiteit die niet alle door haar uitgegeven CO2-credits hoeft te gebruiken, kan deze verkopen aan een entiteit die verwacht haar limieten te overschrijden.
Bovendien kunnen entiteiten koolstofkredieten of -compensaties creëren door koolstofdioxide te verminderen of te verwijderen, die ze vervolgens kunnen verkopen. Met reductie worden initiatieven bedoeld die dienen om de uitstoot te verlagen, zoals het plaatsen van zonnepanelen of het bouwen van een windpark, terwijl ze worden verwijderd verwijst naar projecten die koolstofdioxide verwijderen en vervolgens opslaan, bijvoorbeeld door herbebossing of geavanceerde koolstofafvang technologie.
Elk koolstofkrediet is gelijk aan één ton koolstofdioxide.
Niet alleen entiteiten zoals landen en grote industriële fabrieken kopen en verkopen koolstofkredieten, maar ook andere bedrijven, organisaties en individuen kunnen dat doen. Hun motivatie zou kunnen zijn om hun ecologische voetafdruk te compenseren, om een bedrijfsbelofte na te komen om het milieu te ondersteunen, of om te speculeren in koolstofkredieten zoals ze dat zouden doen in de toekomst van katoen of tarwe. Zoals de Verenigde Naties (VN) het stellen: “Koolstof wordt nu gevolgd en verhandeld zoals alle andere product.”
Soorten koolstofmarkten
Er zijn twee basistypen koolstofmarkten: naleving en vrijwillige markten.
- Compliance-markten zijn opgericht door overheden of multi-gouvernementele instanties die het aanbod van kredieten controleren en de handel ervan reguleren.
- Vrijwillige markten zijn die waarin koolstofkredieten vrijwillig kunnen worden verhandeld. “Het huidige aanbod van vrijwillige koolstofkredieten is grotendeels afkomstig van particuliere entiteiten die koolstofprojecten ontwikkelen, of regeringen die programma’s ontwikkelen die zijn gecertificeerd door koolstofnormen en die emissiereducties en/of -verwijderingen genereren”, aldus de VN-aantekeningen.
Opmerking
‘Koolstofkrediet’ en ‘koolstofcompensatie’ zijn vrijwel inwisselbare termen geworden, vooral als het gaat om de koolstofmarkten. Sommigen maken echter een onderscheid tussen deze twee, waarbij ze “credits” associëren met verplichte cap-and-trade-systemen en “compensaties” met de vrijwillige markt.
Voorbeelden van koolstofmarkten
Er zijn tegenwoordig zo’n dertig koolstofmarkten voor naleving van de regels over de hele wereld, en een onnoemelijk aantal vrijwillige markten. De compliance-markten zijn veel groter en vertegenwoordigen in 2021 een waarde van 850 miljard dollar, vergeleken met 1 tot 2 miljard dollar voor de vrijwillige markten, aldus BloombergNEF.
Het EU-emissiehandelssysteem (EU ETS), gelanceerd in 2005, wordt gezien als de eerste koolstofmarkt en beweert de grootste ter wereld te zijn. Het bestrijkt alle EU-landen plus IJsland, Liechtenstein en Noorwegen en reguleert de uitstoot ervan ongeveer 10.000 faciliteiten in de energie- en productiesectoren, evenals vliegtuigexploitanten in de regio. In 2024 zal het de maritieme transportsector aan zijn werkgebied toevoegen.
De Volksrepubliek China heeft in 2021 haar eigen ETS ingevoerd, dat naar verluidt de grootste ter wereld is in termen van gedekte emissies. Tot voor kort was de regeling slechts van toepassing op zo'n 2.000 bedrijven in de Verenigde Staten energiesector, maar zal naar verwachting in de toekomst worden uitgebreid naar andere sectoren.
De Verenigde Staten hebben geen nationaal plafond- en handelsbeleid of een eigen koolstofmarkt. hoewel twee staten aan de westkust – Californië en Washington – en een tiental oostelijke staten dit hebben geïmplementeerd programma's. Het Californische programma verlaagt bijvoorbeeld geleidelijk het aantal kredieten (die het ‘rechten’ noemt) dat het uitgeeft, om bedrijven te stimuleren hun uitstoot te verminderen.
De bovenstaande voorbeelden zijn allemaal compliancemarkten. De vrijwillige koolstofmarkt is weliswaar kleiner, maar veel meer gefragmenteerd. Een paar van de belangrijkste spelers zijn de beurzen Xpansiv CBL in de VS en ACX (voorheen AirCarbon Exchange) in Singapore.
De VN hebben ook een vrijwillig Carbon Offset Platform van de Verenigde Naties gelanceerd, waar organisaties en individuen gebruik van kunnen maken “eenheden (koolstofkredieten) kunnen kopen om de uitstoot van broeikasgassen te compenseren of om eenvoudigweg actie te ondersteunen klimaat."
Waarom zijn koolstofmarkten belangrijk?
Het wordt algemeen erkend dat de uitstoot van broeikasgassen een belangrijke bijdrage levert aan de opwarming van de aarde en de schadelijke gevolgen ervan over de hele wereld. Koolstofmarkten zetten een prijs op deze uitstoot, belonen landen en bedrijven die hun uitstoot in de loop van de tijd verminderen en creëren financiële belemmeringen voor degenen die meer uitstoten dan hun aandeel.
Als De Wereldbank legt uit: “Koolstofmarkten helpen hulpbronnen te mobiliseren en de kosten te verlagen om landen en bedrijven de ruimte te geven om de transitie naar een koolstofarme economie te vergemakkelijken.”
Voordelen en uitdagingen van koolstofmarkten
Hoewel koolstofmarkten en cap and trade-programma’s belangrijke potentiële voordelen hebben, zijn ze ook controversieel. Critici ter terechte beschuldiging dat verplichte programma's de bedrijfsvoering belemmeren en banen kosten. Critici ter linkerzijde beweren dat de programma’s niet ver genoeg en niet snel genoeg gaan om het urgente probleem van de opwarming van de aarde en de klimaatverandering aan te pakken.
Vooral vrijwillige kredieten hebben kritiek opgeleverd. Het progressieve Center for American Progress merkte in 2022 bijvoorbeeld op dat “voor een verscheidenheid aan Om deze redenen bereiken veel compensaties eenvoudigweg niet de resultaten die zij beweren.” Het benadrukte ook hun potentieel rol bij groenwassen: “Deze instrumenten kunnen voor bedrijven een handige manier zijn om te beweren dat ze klimaatvriendelijk zijn, terwijl ze stappen vermijden om hun eigen ecologische voetafdruk tastbaar te verkleinen.”
Een rapport uit 2023 van de Wereld Economisch Forum beschuldigde de huidige vrijwillige koolstofmarkt van een gebrek daaraan transparantie voor investeerders. Het citeerde ook nieuwsberichten die suggereerden dat “in sommige gevallen aanzienlijke delen van de eindgebruikerskosten niet terechtkomen bij de projecten en gemeenschappen die zo dringend financiële steun nodig hebben.” Een 2022 Wall Street Journal De kop verwoordde het probleem botter: “Tussenpersonen vangen koolstofkredieten op, gericht op het Peruaanse Amazonegebied.”
De uitdaging waarmee de markten worden geconfronteerd, aldus het World Economic Forum, is om “ervoor te zorgen dat koolstofkredieten een betrouwbare weergave zijn van echte mitigatiemaatregelen. De actie moet ook aanvullend zijn, dat wil zeggen dat deze niet zou hebben plaatsgevonden zonder de inkomsten uit CO2-credits – en permanent, en het mag niet resulteren in nadelige effecten binnen of buiten de CO2-uitstoot grens."
Op dezelfde manier merkt adviesbureau Deloitte op dat de markten voor een serieuze uitdaging staan in de vorm van investeerder scepticisme. “Koolstofcompensaties die worden aangeboden door toonaangevende leveranciers van koolstofstandaarden zijn breed bekritiseerd omdat ze de hoeveelheid koolstofreductie die ze veroorzaken oververtegenwoordigen”, schreef het in een rapport uit 2023. “Dit heeft gevolgen voor het consumentenvertrouwen en maakt het steeds moeilijker om onderscheid te maken tussen VCC’s van hoge en lage kwaliteit [vrijwillige koolstofkredieten].”
In reactie op de kritiek hebben de V.S. Commodity Futures Trading Commission (CFTC) kondigde in 2023 aan dat het een Task Force voor milieufraude zou oprichten om “zich te concentreren op het aanpakken van fraude en manipulatie op de koolstofkredietmarkten en andere vormen van greenwashing, inclusief materiële verkeerde voorstellingen over ESG-beleggingsstrategieën (milieu, maatschappij en bestuur)..”
De toekomst van koolstofmarkten
Ondanks de veelbesproken problemen zegt beleggingsonderneming Morgan Stanley in een rapport uit 2023 dat “het vrijwillig is De markt voor CO2-compensatie zal naar verwachting groeien van ongeveer $2 miljard in 2022 naar ongeveer $100 miljard in 2030 en ongeveer $250 miljard. miljard in 2050.”
De Boston Consulting Group is iets voorzichtiger in haar schattingen en voorziet een groei van $10 miljard tot $40 miljard. miljardenmarkt in 2030, maar verwacht ook dat de vraag snel zal groeien, op basis van een onderzoek onder bedrijven leidinggevenden. Eén reden is dat steeds meer bedrijven doelstellingen voor een netto-nuluitstoot stellen en meer compensaties kopen om deze te bereiken. Een andere is dat beloofde verbeteringen in de monitoring-, rapportage- en verificatiepraktijken kopers meer vertrouwen zullen geven dat hun geld terechtkomt waar het hoort te gaan.
Ondertussen blijft de compliancemarkt, die al veel groter is dan de vrijwillige markt, ook groeien naarmate meer landen cap-and-trade-programma's aannemen of de soorten industrieën uitbreiden waarop de regels van toepassing zijn naar.
Werken koolstofmarkten echt?
Tot op zekere hoogte wel, maar niet zo goed als ze zouden kunnen. Een analyse uit 2017 van verschillende cap and trade-programma’s door professoren van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) en de Harvard University concludeerde: “Over het algemeen hebben we is tot de conclusie gekomen dat cap-and-trade-systemen, als ze goed zijn ontworpen en op de juiste manier worden geïmplementeerd, hun kerndoelstelling kunnen verwezenlijken, namelijk het bereiken van gerichte emissiereducties kosteneffectief. Maar de duivel zit in de details, en zowel het ontwerp als de economische omgeving waarin systemen worden geïmplementeerd zijn zeer belangrijk." Op zichzelf, zo voegen de auteurs toe, zijn deze programma’s “zeker niet voldoende” om het klimaatprobleem aan te pakken wijziging.
Zijn koolstofmarkten een goede investering?
Individuen kunnen veel soorten koolstofkredieten niet rechtstreeks kopen, maar er zijn een aantal manieren om erin te investeren. Sommige vrijwillige koolstofkredieten worden via de website aan investeerders verkocht makelaars die gespecialiseerd zijn in deze markt. Er zijn ook op de beurs verhandelde fondsen (ETF's) die blootstelling bieden aan de koolstofmarkt, voornamelijk in de vorm van koolstofkredietfuturescontracten. Deze fondsen zijn klein en relatief nieuw, dus het is nog te vroeg om te zeggen hoe goed een investering ze zullen zijn.
Kunt u geld verdienen met koolstofhandel?
Misschien, maar er zijn een aantal kanttekeningen waarmee u rekening moet houden. Eén daarvan is dat vrijwillige koolstofkredieten grotendeels ongereguleerd zijn en een notoir gebrek aan transparantie hebben. Een andere is dat ze, net als andere grondstoffen, riskant kunnen zijn, en dat gemiddelde beleggers waarschijnlijk zullen concurreren met meer ervaren professionals.
Wat is een CO2-belasting vs. een koolstofkrediet?
A koolstofbelasting is een andere manier waarop overheden kunnen proberen de uitstoot van broeikasgassen onder controle te houden. Vervuilers moeten een belasting betalen op basis van de omvang van hun uitstoot, en, in tegenstelling tot de koolstofhandel, is er geen markt waarop ze kredieten kunnen kopen om deze te compenseren.
Het komt neer op
Koolstofmarkten zijn een poging om de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen te verminderen, met behulp van een financieel marktmechanisme. Hoewel koolstofkredieten breed zijn bekritiseerd omdat ze minder effectief zijn dan aanvankelijk werd gehoopt, lijken ze toch iets goeds te doen, en worden er pogingen ondernomen om de problemen die ermee gepaard gaan op te lossen.
