რაოდენობრივი შემსუბუქება (Q.E.) უმატებს უთანასწორობას?
შემოსავლების უთანასწორობა არის მოსაზრება, რომ ერის სიმდიდრის უმეტესი ნაწილი ფლობს შემოსავლების მაღალ კლასში მყოფი ადამიანების მცირე პროცენტს. მიუხედავად იმისა, რომ უთანასწორობა რაღაც დონეზე გარდაუვალია, მსოფლიოს ცენტრალური ბანკები და მთავრობები ბოლო ათი წლის განმავლობაში ებრძოდნენ მის ზრდას. ამის საპასუხოდ დიდი რეცესია, არატრადიციული მონეტარული პოლიტიკა - კერძოდ რაოდენობრივი შემსუბუქება (QE) - აქტივების ფასებმა რეკორდულ მაჩვენებლამდე მიიყვანა, რამაც დაიწყო უსასრულო უთანასწორობის დებატები.
რაოდენობრივი შემსუბუქება
რაოდენობრივი შემსუბუქება განსხვავდება ტრადიციული ცენტრალური საბანკო პოლიტიკისგან. წარსულში ფედერალურ რეზერვს ევალებოდა სახელმწიფო ობლიგაციების ყიდვა ან გაყიდვა. ობლიგაციების ყიდვა ააქტიურებს ფულს ეკონომიკაში, ხოლო ობლიგაციების გაყიდვა იღებს ფულს ეკონომიკიდან. ამ გზით, Fed– ს შეუძლია გააკონტროლოს ფულის მიწოდება. რაც უფრო მეტი ფული შემოდის ეკონომიკაში, მით უფრო დაბალია ფულის ღირებულება (საპროცენტო განაკვეთები). ამიტომ, დაბალმა საპროცენტო განაკვეთებმა უნდა გამოიწვიოს ეკონომიკური ზრდა.
სახელმწიფო ობლიგაციების შესყიდვის გზით ეკონომიკაში ფულის გადატუმბვის ნაცვლად, QE არის ყიდვა იპოთეკური მხარდაჭერის ფასიანი ქაღალდები (MBS) და სახაზინო ობლიგაციები. ფინანსური კრიზისის საპასუხოდ, ფედერალურმა რეზერვმა ჩაატარა QE– ს სამი რაუნდი, რის შედეგადაც Fed– ის ბალანსი 4,5 ტრილიონ დოლარამდე გაიზარდა. ეს თანხა შემოვიდა ეკონომიკაში კაპიტალის ბაზრების საშუალებით, რამაც გამოიწვია უფრო მაღალი კორპორატიული საქმიანობა დავალიანება, რომელიც გამოიყენებოდა შესყიდვებისა და აქციების შესყიდვისთვის, ორივემ ხელი შეუწყო აქციების ფასების ზრდას უფრო მაღალი.
QE: წარუმატებლობა თუ წარმატება?
კონსენსუსია, რომ QE წარმატებული იყო. 2008 წელს ფინანსური სისტემა დაშლის პირას იყო. დაფინანსების საშუალებების გარეშე, ფედერალური ბანკის მიერ ფულის ინექციამ ხელი შეუშალა საბანკო სისტემის სრულ დაშლას. საბანკო კრიზისის სისტემურმა ბუნებამ ნახა მსგავსი პროგრამები ინგლისის ბანკის, ევროპის ცენტრალური ბანკის (ECB) და იაპონიის ბანკის (BOJ) მიერ.
QE პროგრამის კრიტიკოსები სულაც არ ეთანხმებიან წამოწყებას, არამედ უფრო მეტად ზომას და სიგრძეს. დაახლოებით 5 ტრილიონი დოლარის ქონებით და ათწლიანი პერიოდის განმავლობაში დაბალი საპროცენტო განაკვეთებით, აშშ-ს კაპიტალის ბაზარი გაიზარდა ყველა დროის მაქსიმალურ დონეზე. თუმცა, ეკონომიკა არ ემთხვევა სიმდიდრეს; ზრდა დარჩა 3%-ზე დაბლა, ინფლაცია 2%-ზე დაბლა და ხელფასები სტაგნაციაში. მიუხედავად იმისა, რომ მთლიანი სიმდიდრე გაიზარდა, ის არ სარგებლობდა დაბალი საშუალო კლასისთვის.
ცენტრალური ბანკების სწრაფმა მოქმედებამ გამოიყვანა აშშ -ს ეკონომიკა უფრო სწრაფად, ვიდრე ბევრს ელოდა. თუმცა, მან შექმნა არასასურველი შედეგები.
შემოსავლების უთანასწორობა
ზოგს სჯერა, რომ Ფედერალური რეზერვი ხელი შეუწყო QE– სთან შემოსავლების უთანასწორობის მძიმე მდგომარეობას და თქვა, რომ მან გააფართოვა შემოსავლების სხვაობა. საფონდო ბირჟის ზრდაზე, ხელფასების სტაგნაციაზე და იაფი ფულით მაგიდაზე, ერთადერთი ხალხი, ვისაც შეეძლო უპირატესობის მიღება, იყო მდიდარი.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, QE: მონეტარული პოლიტიკა მდიდრებისთვის. (აგრეთვე იხილეთ: როგორ აისახება მონეტარული პოლიტიკა შემოსავლების უთანასწორობაზე)