Definitie van conflicttheorie: een gids met voorbeelden

Wat is conflicttheorie?

Conflicttheorie, eerst beweerd door Karl Marx, is een theorie dat de samenleving in een staat van voortdurend conflict verkeert vanwege de concurrentie om beperkte middelen. De conflicttheorie stelt dat de sociale orde wordt gehandhaafd door overheersing en macht, in plaats van door consensus en conformiteit. Volgens de conflicttheorie zijn mensen met rijkdom en macht probeer het op alle mogelijke manieren vast te houden, voornamelijk door de armen en machtelozen te onderdrukken. Een basispremisse van de conflicttheorie is dat individuen en groepen binnen de samenleving zullen werken om hun eigen rijkdom en macht te maximaliseren.

Conflicttheorie begrijpen

De conflicttheorie is gebruikt om een ​​breed scala aan sociale fenomenen te verklaren, waaronder oorlogen, revoluties, armoede, discriminatie en huiselijk geweld. Het schrijft de meeste fundamentele ontwikkelingen in de menselijke geschiedenis, zoals democratie en burgerrechten, toe aan: kapitalistisch pogingen om de massa te beheersen (in tegenstelling tot een verlangen naar sociale orde). Centrale principes van conflicttheorie zijn de concepten van sociale ongelijkheid, de verdeling van hulpbronnen en de conflicten die bestaan ​​tussen verschillende sociaaleconomische klassen.

Veel soorten maatschappelijke conflicten door de geschiedenis heen kunnen worden verklaard met behulp van de centrale principes van de conflicttheorie. Sommige theoretici, waaronder Marx, zijn van mening dat maatschappelijke conflicten de kracht zijn die uiteindelijk verandering en ontwikkeling in de samenleving aandrijft.

Marx' versie van conflicttheorie concentreerde zich op het conflict tussen twee primaire klassen. Elke klasse bestaat uit een groep mensen die gebonden zijn door wederzijdse belangen en een zekere mate van eigendom. Marx theoretiseerde over de bourgeoisie, een groep mensen die leden van de samenleving vertegenwoordigde die de meerderheid van de rijkdom en middelen. Het proletariaat is de andere groep: het omvat degenen die overwogen worden arbeidersklasse of arm.

Met de opkomst van het kapitalisme theoretiseerde Marx dat de bourgeoisie, een minderheid binnen de bevolking, zou hun invloed gebruiken om het proletariaat, de meerderheidsklasse, te onderdrukken.Deze manier van denken is verbonden met een gemeenschappelijk beeld dat wordt geassocieerd met op conflicttheorie gebaseerde modellen van de samenleving; aanhangers van deze filosofie hebben de neiging om te geloven in een piramide-arrangement in termen van hoe goederen en diensten in de samenleving worden verdeeld; aan de top van de piramide staat een kleine groep elites die de voorwaarden dicteert aan het grotere deel van de samenleving omdat ze een te grote hoeveelheid controle hebben over middelen en macht.

Er werd voorspeld dat de ongelijke verdeling binnen de samenleving zou worden gehandhaafd door ideologische dwang; de bourgeoisie zou de aanvaarding van de huidige voorwaarden door het proletariaat forceren. De conflicttheorie gaat ervan uit dat de elite systemen van wetten, tradities en andere maatschappelijke structuren om hun eigen dominantie verder te ondersteunen en tegelijkertijd te voorkomen dat anderen zich bij hun gelederen. Marx theoretiseerde dat, naarmate de arbeidersklasse en de armen werden onderworpen aan verslechterende omstandigheden, een collectief bewustzijn zou leiden tot meer bewustzijn over ongelijkheid, en dit zou mogelijk tot gevolg hebben in opstand. Als na de opstand de omstandigheden werden aangepast om de belangen van het proletariaat te bevoordelen, zou de conflictcirkel zich uiteindelijk herhalen, maar in de tegenovergestelde richting. De bourgeoise zou uiteindelijk de agressor en opstandeling worden, grijpend naar de terugkeer van de structuren die vroeger hun dominantie behielden.

Aannames van conflicttheorie

In de huidige conflicttheorie zijn er vier primaire aannames die nuttig zijn om te begrijpen: concurrentie, revolutie, structurele ongelijkheid en oorlog.

Concurrentie

Conflicttheoretici geloven dat concurrentie een constante en soms een overweldigende factor is in bijna elke menselijke relatie en interactie. Concurrentie bestaat als gevolg van de schaarste aan middelen, waaronder materiële middelen: geld, eigendom, goederen en meer. Naast materiële hulpbronnen, strijden individuen en groepen binnen een samenleving ook om immateriële hulpbronnen. Deze kunnen vrije tijd, dominantie, sociale status, seksuele partners, enz. omvatten. Conflicttheoretici gaan ervan uit dat concurrentie de standaard is (in plaats van samenwerking).

Revolutie

Gezien de veronderstelling van conflicttheoretici dat er conflicten plaatsvinden tussen sociale klassen, is een uitkomst van dit conflict een revolutionaire gebeurtenis. Het idee is dat verandering in een machtsdynamiek tussen groepen niet het gevolg is van een geleidelijke aanpassing. Het komt eerder tot stand als het symptoom van een conflict tussen deze groepen. Op deze manier zijn veranderingen in een machtsdynamiek vaak abrupt en grootschalig, in plaats van geleidelijk en evolutionair.

Structurele ongelijkheid

Een belangrijke aanname van de conflicttheorie is dat menselijke relaties en sociale structuren allemaal machtsongelijkheid ervaren. Op deze manier ontwikkelen sommige individuen en groepen inherent meer macht en beloning dan andere. Hierna hebben die individuen en groepen die profiteren van een bepaalde structuur van de samenleving de neiging om te werken aan het behoud van die structuren als een manier om hun macht te behouden en te vergroten.

Oorlog

Conflicttheoretici hebben de neiging om oorlog te zien als een vereniger of als een 'reiniger' van samenlevingen. In de conflicttheorie is oorlog het resultaat van een cumulatief en groeiend conflict tussen individuen en groepen, en tussen hele samenlevingen. In de context van oorlog kan een samenleving op een bepaalde manier verenigd worden, maar er blijven nog steeds conflicten bestaan ​​tussen meerdere samenlevingen. Aan de andere kant kan oorlog ook leiden tot het massale einde van een samenleving.

Speciale overwegingen

Marx beschouwde het kapitalisme als onderdeel van een historische vooruitgang van economische systemen. Hij geloofde dat het kapitalisme geworteld was in goederen, of dingen die worden gekocht en verkocht. Hij geloofde bijvoorbeeld dat arbeid een soort handelswaar is. Omdat arbeiders weinig controle of macht hebben in het economische systeem (omdat ze geen fabrieken of materialen bezitten), kan hun waarde in de loop van de tijd worden gedevalueerd. Dit kan leiden tot een onbalans tussen ondernemers en hun werknemers, wat uiteindelijk kan leiden tot sociale conflicten. Hij geloofde dat deze problemen uiteindelijk zouden worden opgelost door een sociale en economische revolutie.

Max Weber, een Duitse socioloog, filosoof, jurist en politiek econoom, nam veel aspecten van Marx' conflicttheorie over en verfijnde later enkele van Marx' ideeën verder. Weber geloofde dat conflicten over eigendom niet beperkt waren tot één specifiek scenario. Hij geloofde eerder dat er op elk moment en in elke samenleving meerdere lagen van conflicten bestonden. Terwijl Marx zijn kijk op conflict omlijstte als een conflict tussen eigenaren en arbeiders, voegde Weber ook een emotionele component toe aan zijn ideeën over conflict.Weber zei: "Het zijn deze die ten grondslag liggen aan de macht van religie en het tot een belangrijke bondgenoot van de staat maken; die klassen transformeren in statusgroepen en onder bepaalde omstandigheden hetzelfde doen met territoriale gemeenschappen...

Webers opvattingen over conflicten gaan verder dan die van Marx, omdat ze suggereren dat sommige vormen van sociale interactie, inclusief conflicten, overtuigingen en solidariteit tussen individuen en groepen binnen een samenleving. Op deze manier kunnen de reacties van een individu op ongelijkheid verschillen, afhankelijk van de groepen waarmee ze geassocieerd zijn; of zij de machthebbers als legitiem beschouwen; enzovoort.

Conflicttheoretici van de latere 20e en 21e eeuw zijn doorgegaan met het uitbreiden van de conflicttheorie buiten de strikte economische klassen geponeerd door Marx, hoewel economische relaties een kernkenmerk blijven van de ongelijkheden tussen groepen in de verschillende takken van conflict theorie. De conflicttheorie is zeer invloedrijk in moderne en postmoderne theorieën over seksuele en raciale ongelijkheid, vrede en conflictstudies en de vele soorten identiteitsstudies die de afgelopen jaren in de westerse academische wereld zijn ontstaan tientallen jaren.

Voorbeelden van conflicttheorie

Zo beschouwen conflicttheoretici de relatie tussen de eigenaar van een wooncomplex en een huurder als zijnde: voornamelijk gebaseerd op conflict in plaats van evenwicht of harmonie, ook al is er misschien meer harmonie dan conflict. Ze geloven dat ze worden gedefinieerd door alle mogelijke middelen van elkaar te krijgen.

In het bovenstaande voorbeeld zijn enkele van de beperkte middelen die kunnen bijdragen aan conflicten tussen huurders en de eigenaar van het complex: de beperkte ruimte binnen het complex, het beperkte aantal units, het geld dat huurders betalen aan de complexeigenaar voor huur, enzovoort Aan. Uiteindelijk zien conflicttheoretici deze dynamiek als een conflict over deze hulpbronnen. De eigenaar van het complex, hoe vriendelijk ook, is er fundamenteel op gericht om zoveel mogelijk appartementseenheden gevuld te krijgen, dus dat ze zoveel mogelijk geld aan huur kunnen verdienen, vooral als rekeningen zoals hypotheken en nutsvoorzieningen moeten worden bedekt.. Dit kan leiden tot conflicten tussen wooncomplexen, tussen huurders die een appartement willen betrekken, enzovoort. Aan de andere kant van het conflict zijn de huurders zelf op zoek naar het best mogelijke appartement voor zo min mogelijk huur.

Conflicttheoretici wijzen op de financiële crisis van 2008 en de daaropvolgende reddingsoperaties voor banken als goede voorbeelden van conflicttheorie in de praktijk, volgens de auteurs Alan Sears en James Cairns in hun boek Een goed boek, in theorie. Zij zien de financiële crisis als het onvermijdelijke resultaat van de ongelijkheden en instabiliteiten van het mondiale economische systeem, waardoor de grootste banken en instellingen overheidstoezicht kunnen vermijden en enorme risico's kunnen nemen die alleen een selecte beloning opleveren Enkele.

Sears en Cairns merken op dat grote banken en grote bedrijven ontvingen vervolgens reddingsfondsen van dezelfde regeringen die beweerden onvoldoende geld te hebben voor grootschalige sociale programma's zoals universele gezondheidszorg. Deze tweedeling ondersteunt een fundamentele veronderstelling van de conflicttheorie, namelijk dat de reguliere politieke instellingen en culturele praktijken dominante groepen en individuen bevoordelen.

Dit voorbeeld illustreert dat conflict inherent kan zijn aan alle soorten relaties, inclusief relaties die op het eerste gezicht niet vijandig lijken. Het laat ook zien dat zelfs een eenvoudig scenario kan leiden tot meerdere conflictlagen.

Veel Gestelde Vragen

Wat is conflicttheorie?

Conflicttheorie is een sociologische theorie geassocieerd met Karl Marx. Het probeert politieke en economische gebeurtenissen te verklaren in termen van een voortdurende strijd om eindige hulpbronnen. In deze strijd benadrukt Marx de antagonistische relatie tussen sociale klassen, in het bijzonder de relatie tussen de kapitaalbezitters – die Marx de ‘bourgeoisie’ noemt – en de arbeidersklasse, die hij de "proletariaat". De conflicttheorie had een diepgaande invloed op het 19e- en 20e-eeuwse denken en blijft tot op de dag van vandaag de politieke debatten beïnvloeden.

Wat zijn enkele veelvoorkomende kritieken op de conflicttheorie?

Een veelgehoorde kritiek op de conflicttheorie is dat het er niet in slaagt de manier vast te leggen waarop economische interacties wederzijds voordelig kunnen zijn voor de verschillende betrokken klassen. Zo beschrijft de conflicttheorie de relatie tussen werkgevers en werknemers als een relatie van conflict, waarin: de werknemers willen zo min mogelijk betalen voor de arbeid van de werknemers, terwijl de werknemers hun loon. In de praktijk hebben werknemers en werkgevers echter vaak een harmonieuze relatie. Bovendien kunnen instellingen zoals pensioenregelingen en op aandelen gebaseerde beloningen de grens verder doen vervagen tussen werknemers en bedrijven, door werknemers een extra aandeel te geven in het succes van hun werkgever.

Wie wordt gecrediteerd met het uitvinden van de conflicttheorie?

De conflicttheorie wordt toegeschreven aan Karl Marx, een 19e-eeuwse politieke filosoof die de ontwikkeling van het communisme als een denkrichting in de economie leidde. De twee beroemdste werken van Karl Marx zijn "The Communist Manifesto", dat hij in 1848 publiceerde; en “Das Kapital”, gepubliceerd in 1867. Hoewel hij in de 19e eeuw leefde, had hij een aanzienlijke invloed op de politiek en economie in de 20e eeuw, en wordt algemeen beschouwd als een van de meest invloedrijke en controversiële van de recente geschiedenis denkers.