Rynki wschodzące: elementy rosyjskiego PKB

Rosja, największy kraj świata pod względem lądu, powróciła do statusu niepodległego państwa wraz z upadkiem Związku Radzieckiego w 1991 roku. Chociaż nie było to łatwym orzechem do zgryzienia lub zrozumienia – głównie ze względu na jego przeszłość ekonomiczną – potencjał zwrotów był dynamiczny.

Inwestorzy, którzy chcą zaparkować swoje pieniądze, mogli rozważyć gospodarki wschodzące, takie jak Brazylia, Indie, Chiny i Rosja. I być może w pewnym momencie widzieli w Rosji możliwość. Zanim zainwestujesz swoje pieniądze w Rosję – lub jakąkolwiek inwestycję, jeśli o to chodzi – pomaga zrozumieć, jak gospodarka tego kraju przekształciła się z gospodarka centralnie planowana kiedyś była to gospodarka rynkowa, w którą się przeszła.

Rosja: wtedy i teraz

Początkowy okres przejściowy dla gospodarki rosyjskiej był trudny, ponieważ odziedziczyła ona zdewastowany sektor przemysłowy i rolniczy wraz z podstawami gospodarki centralnie planowanej. Reżim wprowadził liczne reformy, które uczyniły gospodarkę bardziej otwartą, ale nadal trwała wysoka koncentracja bogactwa.

rosyjski tempo wzrostu gospodarczego pozostawała ujemna przez większość lat 90., przed początkiem kolejnej złotej dekady. Wtedy gospodarka kraju rosła w średnim tempie 7%. Ten gwiezdny wzrost doprowadził Rosję do poziomu, na którym uznano ją za szybko rozwijającą się gospodarkę. Chociaż gospodarka radziła sobie wyjątkowo dobrze w latach 1999-2008, jej wzrost był głównie napędzany przez boom w towar ceny, zwłaszcza ropy.

Rosyjska gospodarka doznała wstrząsu, gdy ceny ropy spadły – wywołane światowym kryzysem finansowym lat 2008-09 – ujawniając zależność Rosji od ropy. Gospodarka stopniowo ożywiała się wraz ze stabilizacją cen ropy.

Rosyjska gospodarka rozwijała się następnie w przyzwoitym tempie w latach 2010-2012, ale zaczęły pojawiać się problemy strukturalne, które spowodowały spowolnienie w 2013 roku, kiedy gospodarka wzrosła o 1,3%. Rok 2014 był trudny dla Rosji, która borykała się z wieloma problemami, w tym z załamaniem cen ropy, presją geopolityczną i sankcjami ze strony Zachodu. Jej PKB spadł do 0,6%, waluta straciła na wartości, inflacja gwałtownie wzrosła, a giełda spadła.

Gospodarka Rosji doznała recesji w latach 2015-2017, kończąc rok 2016 z 0,2% spadkiem PKB. Według Banku Światowego, Rosja produkt krajowy brutto (PKB) ma wzrosnąć o 1,8% w 2020 r., przy czym na 2021 r. prognozowany jest bardziej umiarkowany wzrost.

Skład PKB Rosji

PKB Rosji składa się w dużej mierze z trzech szerokich sektorów: małego sektora rolnego, który stanowi około 5% PKB, za nim plasuje się sektor przemysłowy i sektor usług, które według najbardziej odpowiadają odpowiednio 32% i 62% ostatni Bank Światowy dane.

Sektor rolny

Surowa pogoda i trudne warunki geograficzne sprawiają, że uprawa ziemi jest uciążliwa i ogranicza się do kilku niewielkich obszarów kraju. Jest to jedna z głównych przyczyn minimalnej roli sektora rolnego w gospodarce Rosji pod względem jego wkładu w PKB.

Sektor rolny jest niewielki – niecałe 5% PKB Rosji. Ale daje zatrudnienie prawie 6% populacji. Sektor agrarny charakteryzuje współistnienie zarówno formalnej sektor, reprezentowany przez dużych producentów do celów komercyjnych, oraz sektor nieformalny, w którym drobni właściciele ziemscy produkują na własne potrzeby. Sektor obejmuje leśnictwo, łowiectwo i rybołówstwo, a także uprawę roślin i produkcję zwierzęcą.

Pomimo tego, że jest dużym eksporterem niektórych artykułów spożywczych, Rosja jest importerem netto produktów rolnych i spożywczych. Według Banku Światowego żywność obejmuje również żywe zwierzęta, napoje i tytoń, oleje i tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i roślinnego oraz nasiona oleiste, orzechy oleiste i jądra oleiste.

Oprócz niedostępności lub niedoboru niektórych produktów spożywczych w kraju, kilka czynników wyjaśnia rosnącą żywność w Rosji import. Jednym z nich jest wyższa inflacja w Rosji w stosunku do jej partnerów handlowych, co sprawia, że ​​import zagraniczny jest bardziej konkurencyjny cenowo. Drugim powodem jest solidny postęp gospodarczy, zwłaszcza w latach 2000-2008. Ten okres boomu doprowadził do wzrostu dochodów, dodatkowo zwiększając popyt konsumpcyjny na żywność, który został zaspokojony przez import.

W 2014 r., w odpowiedzi na embargo na żywność nałożone przez Zachód, rosyjski rząd zakazał niektórych kategorii żywności, w tym nabiału, mięsa i produkty z kilku krajów, w tym ze Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej, które znacząco zmniejszyły udział Rosji w żywności import. Krajowa produkcja żywności wzrosła o ponad 4,7% w 2018 r., a produkcja napojów wzrosła o 3% w porównaniu z rokiem poprzednim.

Sektor przemysłowy

Wkład rosyjskiego sektora przemysłowego w jej PKB pozostawał mniej więcej stabilny i wynosił średnio około 35% na przestrzeni lat. Sektor przemysłowy obejmuje górnictwo, produkcję, budownictwo, energię elektryczną, wodę i gaz, a obecnie zapewnia zatrudnienie dla około 27% ludności Rosji. Rosja posiada szereg zasobów naturalnych, ze szczególnym uwzględnieniem ropy naftowej i gazu ziemnego, drewna, złóż wolframu, żelaza, diamentów, złota, platyny, cyny, miedzi i tytanu.

Główne gałęzie przemysłu w Federacji Rosyjskiej wykorzystały zasoby naturalne kraju. Jedną z czołowych gałęzi przemysłu jest budowa maszyn, która mocno ucierpiała po rozpadzie Związku Radzieckiego z powodu poważnego niedoboru stolica. Z czasem pojawiła się na nowo i jest wiodącym dostawcą maszyn i urządzeń dla innych gałęzi gospodarki.

Następny jest przemysł chemiczny i petrochemiczny, który odpowiada za około 1,5% PKB Rosji. Według raportu Ernst & Young „Duża liczba produktów o wyższej wartości wartość dodana (takich jak specjalistyczne kompozyty i dodatki) nie są produkowane w Rosji. Na przykład Chiny i Europa produkują odpowiednio około 25% i 20% podstawowych światowych tworzyw sztucznych, podczas gdy Rosja produkuje tylko 2%”.

Co więcej, kompleks paliwowo-energetyczny (FEC) jest jednym z najważniejszych dla rosyjskiej gospodarki. Obejmuje wydobycie i produkcję surowców energetycznych, przetwarzanie, dostawę i zużycie wszystkich rodzajów energii. Kompleks FEC nie tylko obsługuje wiele sektorów gospodarki, ale jego produkty są również głównym towarem eksportowym Rosji.

Inne konkurencyjne rosyjskie gałęzie przemysłu to górnictwo i metalurgia, budowa samolotów, produkcja lotnicza, broń i wojsko produkcja maszyn, elektrotechnika, produkcja celulozowo-papiernicza, przemysł motoryzacyjny, maszyny transportowe, drogowe i rolnicze produkcja.

Sektor usług

ten sektora usług wkład w PKB Rosji wzrósł na przestrzeni lat z 38% w 1991 roku do 57% w 2001 roku. Sektor usług stanowi obecnie prawie 62% PKB kraju i zatrudnia najwięcej osób w kraju – ponad 67% populacji.

Ważnymi segmentami rosyjskiego sektora usług są usługi finansowe, komunikacja, podróże i turystyka, reklama, marketing i sprzedaż, nieruchomości, opieka zdrowotna i socjalne, kultura i sztuka, usługi informatyczne, handel hurtowy i detaliczny oraz gastronomia. Często wskazuje się, że kryzys towarzyszący upadkowi Związku Radzieckiego zdewastował rolnictwo i przemysł, dał też szansę na ożywienie usług.

Dolna linia

Rosja musi dalej zdywersyfikować swoją gospodarkę, aby stworzyć bardziej zrównoważoną gospodarkę, która jest mniej wrażliwa. Skupienie się na sektorach produkcji i usług może pomóc w osiągnięciu bardziej zrównoważonego długoterminowego wzrostu. Chociaż skład PKB odzwierciedla rosnące znaczenie usług, to eksport ropy naftowej kontroluje większość gospodarki, ponieważ bezpośrednio i pośrednio wpływa na wszystko inne.